شیطان،عزیز خدا

نام او حارث بود و قبل از خلقت آدم ،بزرگ عابد جِنیان بود، در جهت گیری به سمت خدا به افق های بلندی رسید و مستجاب الدعوة شد. مشکلاتی در طائفه جنیان بوجود آمد و او خواست که خدا او را از جنیان و زمین جدا کند و با ملائک همنشین کند. خدا دعای او را اجابت کرد و او با ملائکه نشین شد. در روایات داریم که او از جنس جن بود ولی به مقام ملائک رسید زیرا خوب عبادت کرده بود. حتی او گوی عبادت را از جمیع ملائک مقرب خدا ربوده بود تا جایی که در بین ملائک نام عزازیل (عزیز خدا) را به او دادند.

خدا زمینه ی امتحان ابلیس را پیش آورد و این امتحان واقعا سخت بود. خاک از آتش پایینتر است. خدا قبل از اینکه مقام آدم را به ملائکه بشناساند به آنها فرمود که سجده کنند. 

آدم از راه رسید و جای شیطان را گرفت. کبر و خودیت شیطان اجازه نداد که سجده کند. امام صادق(ع) می فرماید:شیطان گفت که خدایا! من برای تو سجده ای می کنم که هیچ کس نکرده باشد ولی خطاب آمد که من می خواهم بگونه ای پرستش بشوم که می پسندم نه آن طور که تو می پسندی یعنی خودپرستی یا خدا پرستی،که در اینجا شیطان نادانی و استکبار کرد. از آن موقع او مطرود و رجیم شد.

ابلیس یعنی ناامید از رحمت خدا .او کاملا از رحمت خدا ناامید شد .شیطان به موسی که داشت به کوه طور می رفت گفت که به خدا بگو که آیا راهی برای بازگشت من به سوی او هست یا خیر ،موسی در راه بازگشت از کوه طور به شیطان گفت که خدا می فرماید: راهش این است که بر قبر آدم سجده کنی. پس اگر انسان ابلیس هم بشود نباید از رحمت خدا غافل بشود.

امام صادق(ع) میفرماید:ابلیس در مقابل حضرت یحیی متصور شد درحالیکه طنابها و زنجیرهای زیادی همراهش بود. حضرت یحیی سوال کردند که این ها چیست ؟ابلیس گفت که این طناب ها و زنجیرهایی است که به دست و پای انسانها می بندم و آنها را به خودم می کشانم. حضرت یحیی می پرسد که آیا در من هم بهره ای برای تو داده شده است، گفت :بله ، درجایی که تو موقع خوردن سیر می شوی (حضرت یحیی دائما در روزه بودند.) در این هنگام من و سپاهیانم امیدوار می شویم که تو را از یاد خدا غافل کنیم . ( انسانها بدانند که با پرخوری حالی برای عبادت وجود ندارد) حضرت یحیی فرمود: برای خداست برعهده ی من تا ابد که شکمم را سیر نکنم.

حجه الاسلام حیدری کاشانی